Afbeelding intro
Hoeveel mensen hebben last van wegverkeersgeluid?
In 2022 had 11,1% van de inwoners ernstige hinder door geluid van wegverkeer. Dat zijn ruim 1,5 miljoen Nederlanders van 16 jaar en ouder. Vooral brommers en motoren geven veel overlast. Op kaarten van de European Enviroment Agency kun je zien hoe Nederland scoort vergeleken met andere Europese landen.
afbeelding
Gezondheidseffecten van geluid van wegverkeer
Lawaai kan hinder geven en de slaap verstoren. Een half miljoen Nederlanders hebben slaapproblemen door geluid van wegen. Daarnaast veroorzaakt dit geluid elk jaar bij zo’n 750 mensen hart- en vaatziekten, waar ongeveer 65 mensen aan overlijden. Dit zijn schattingen uit onderzoek van het RIVM(PDF). Kijk voor meer gezondheidseffecten bij Geluid (van alle bronnen).
De Wereldgezondheidsorganisatie adviseert om de geluidsniveaus van wegverkeer onder de 53 dB te houden. Nu hebben 9 miljoen Nederlanders last van verkeersgeluid boven de 53 dB.
Geluid wegverkeer per etmaal
Bekijk op onze kaart hoeveel geluid je hoort van wegen in jouw buurt. De berekeningen zijn gemaakt door het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) met cijfers uit 2019-2021.
Geluid wegverkeer ’s nachts
Slaap je slechter door lawaai? Bekijk hoeveel geluid de wegen ’s nachts (23 - 7 uur) gemiddeld maakten. Dit is berekend met cijfers van 2019-2021.
Ernstige geluidhinder door wegen
Kijk hoeveel mensen geluidhinder hebben in jouw buurt binnen de bebouwde kom (2020).
afbeelding
Welke maatregelen helpen?
Gemeenten en provincies kijken meestal eerst of ze de geluidsoverlast bij de bron kunnen aanpakken. Dat geeft vaak ook een betere luchtkwaliteit! Denk bijvoorbeeld aan:
- omleiden van verkeer, weg uit het centrum; en
- autoluwe zones.
Andere mogelijkheden zijn:
Stil asfalt kan zo’n 3 tot 6 dB schelen als het wegdek net is aangelegd. Stille banden zijn in de praktijk niet stiller, zo blijkt uit metingen van het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu).
Hoeveel geluid van wegen is toegestaan?
De beheerders van wegen maken elke 5 jaar een kaart van het wegverkeersgeluid. Zo zien ze precies waar geluid meer of minder is geworden. En waar acties nodig zijn om geluidsoverlast tegen te gaan. De normen verschillen per type weg en per situatie. Wil je weten hoe het zit in jouw straat? Vraag het bij je gemeente of provincie.
| Bron | Grenswaarde |
|---|---|
| Rijkswegen | Geluidsproductieplafonds (max. 65 dB) |
| Hoofdwegen, zoals provinciale wegen |
Voorkeurswaarde 48 dB |
| Kleinere wegen (30 km/u, woonerven) | Geen grenswaarde, behalve bij nieuwe wegen of nieuwe woningen |
Nieuwe wegen
Als er een nieuwe weg komt, kijkt de beheerder van tevoren hoeveel geluid dat kan veroorzaken. De geluidsbelasting mag niet boven de voorkeursgrenswaarde uitkomen. Het is de bedoeling dat het geluid onder die waarde blijft maar het is geen wettelijke norm. Soms wordt ontheffing aangevraagd. Dan is wel meer geluid toegestaan. De grenswaarde is de bovengrens, die bijna nooit overschreden mag worden.
| Nieuwe weg | Binnen de bebouwde kom | Buiten de bebouwde kom |
|---|---|---|
| Voorkeurswaarde | 48 dB | 48 dB |
| Maximale grenswaarde | 68 dB | 58 dB |
Nieuwe woningen
Ook als nieuwe woningen gebouwd worden, maakt de overheid een inschatting van de hoeveelheid geluid. Het gaat dan om het geluidsniveau aan de gevel van de nieuwe woningen. Net als bij nieuwe wegen zijn de regels wat strenger dan bij bestaande wegen en woningen. Er is ook meer geluid toegestaan in steden dan in landelijk gebied.
| Nieuwe woning | Binnen de bebouwde kom | Buiten de bebouwde kom |
|---|---|---|
| Voorkeurswaarde | 48 dB | 48 dB |
| Maximale grenswaarde | 63 dB | 53 dB |
Afbeelding
Geluid in de toekomst
Het PBL verwacht dat het aantal autokilometers tot 2030 met 13% groeit. Ook als meer mensen thuis blijven werken. Het geluid van wegverkeer zal daarom verder toenemen. Het goede nieuws is dat steeds meer elektrische auto’s de weg op komen. Elektromotoren zijn stiller dan verbrandingsmotoren, vooral bij lage snelheden. Volgens een schatting van het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) kan dat voor wegverkeer zo’n 3 tot 4 dB schelen in 2050. Maar verkeer op de snelweg blijf je horen door het contact tussen de banden en het wegdek.
Stillere auto's hebben ook een nadeel. Je kunt ze minder goed horen aankomen. Daarom moeten elektrische auto’s bij lage snelheden tóch wat geluid maken. Dat heeft de Europese Unie bepaald. Wel zo veilig voor de andere weggebruikers.
Afbeelding
Wat verandert in de omgevingswet?
De regels zijn veranderd door de invoering van de omgevingswet in 2024. Er komen bijvoorbeeld geluidproductieplafonds voor provinciale wegen. Eerst golden die alleen bij rijkswegen. De normen heten ‘standaardwaarden’. Die liggen nu wat hoger dan eerst. De standaardwaarde voor gemeentewegen wordt 53 dB, terwijl die 48 dB was. De grenswaarde is 70 dB, in plaats van 68 dB. Dit komt door het gelijktrekken van de normen met die van andere geluidsbronnen en een andere berekeningsmethode.
Interessante websites
- Rijksoverheid over geluidsoverlast
- Milieucentraal geeft tips bij overlast: Rijksoverheid over geluidsoverlast
- Alles over wetgeving (Infomil)
- Wat verandert door de omgevingswet?
- GGD's adviseren een richtwaarde van 50 dB Lden in de richtlijn medische milieukunde
- RIVM website over geluid
- Nederlandse Stichting Geluidshinder
- Samen Geluid Meten | Samen meten aan luchtkwaliteit
Kijk ook eens bij
Treinverkeer
Ruim 2 miljoen mensen in Nederland wonen minder dan 300 meter van het spoor. Dat kan overlast geven.
Stiltegebieden & stadsgeluid
In stiltegebieden wordt de rust bewaard en stadsgeluid wordt aangenamer met soundscaping.
Windturbines
Nu we overschakelen op duurzame energie, zie je steeds meer windturbines. De motor en wieken maken geluid dat tot hinder kan leiden.