Vandaag is het de Internationale dag van het geluk. Nederlanders behoren al jaren tot de gelukkigste mensen ter wereld. Maar waar zijn ze gelukkig en waarom? Om deze vraag te beantwoorden doen Liesbeth Paardekooper en Marion van Amelrooij van de Geluksatlas een onderzoek naar ‘geluksplekken’ in Nederland. De leefomgeving speelt daarin een duidelijke rol.
De Verenigde Naties heeft in 2013 de internationale dag van het geluk in het leven geroepen. De VN heeft dit gedaan om het belang van gelukkige mensen te benadrukken. Het stimuleren van geluk van alle mensen moet een voorwaarde zijn van gezonde economische groei. Nederlanders zijn een gelukkig volk. In 2018 stonden wij op plaats zes van de 156 geïnventariseerde landen.
Jaren ervaring
Maar waar zijn Nederlanders het gelukkigst? En wat maakt dat iemand van die locatie zo gelukkig wordt? Is het een plek uit je jeugd waar je warme gevoelens bij krijgt? Is het de stilte van een natuurgebied waar alleen de vogels je storen? Of is het zien en horen van de branding op je favoriete strand de plek waar je volledig tot rust komt? Liesbeth en Marion hebben allebei jarenlang in het buitenland gewoond en zo aan den lijve ervaren dat elk landschap, elke stad, elk dorp zijn eigen sfeer heeft. Liesbeth: “De kwaliteit van plekken doet er toe. Als we bewust letten op de inrichting of bescherming van onze leefomgeving, dan kunnen we Nederland nog gelukkiger maken. Daarom is het van belang dat we weten waar mensen graag komen, zich goed voelen en opladen.”
Gelukkig thuis of juist op vakantie?
Een enquête onder lezers van het AD moet duidelijkheid gaan geven. Marion: “Inmiddels hebben we ruim 350 reacties ontvangen en durven we enkele voorlopige conclusies te trekken. Een kleine 30% van de respondenten heeft een geluksplek in de directe woonomgeving, binnen tien kilometer van hun woning. Soms is de geluksplek ook letterlijk thuis: onder de eigen pergola of in de moestuin. Maar meestal gaat het om wandel- of fietsommetjes in de buurt.”
De overige 70% van de geluksplekken is verder weg gelegen. Er lijkt een duidelijke correlatie met vakantiebestemmingen te zijn. Niet alleen worden het strand en de Waddeneilanden vaak genoemd als geluksplekken, ook de recreatieparken van Landal komen enkele malen terug. De geluksplek lijkt sterk gekoppeld aan een vakantiegevoel. Vakantieplekken staan natuurlijk vaak voor groen, rust en veel recreatiemogelijkheden.
Veluwe en het strand
Verder is er een duidelijk verband tussen de nationale parken en de genoemde geluksplekken. Liesbeth: “De Hoge Veluwe en de Veluwezoom/Posbank zijn de absolute toppers. De Veluwe wordt door bijna één op de tien respondenten genoemd.” Ook de nationale parken Utrechtse Heuvelrug, Biesbosch, Weerribben-Wieden, Sallandse Heuvelrug en Drentse Aa worden regelmatig genoemd. En het strand komt als geluksplek terug, gekoppeld aan verschillende locaties: de Zeeuwse stranden, Hoek van Holland, Bergen/Egmond en de stranden van de Waddeneilanden.
Ruimte meest bepalende geluksfactor
In de enquête worden vijftien geluksfactoren benoemd waaruit de respondenten er meerdere kunnen selecteren. Hier blijkt de absolute winnaar ruimte: een gevoel van ruimte wordt maar liefst door 86% van de respondenten genoemd als omschrijving van de geluksplek. Er is een duidelijke top vier van geluksfactoren die door de meer dan de helft van de respondenten worden genoemd. Naast ruimte zijn dat stilte (74%), ongereptheid/wilde natuur (61%) en water (50%). Deze geluksfactoren komen redelijk overeen met het HappyHier onderzoek dat Wageningen University & Research (WUR (Wageningen University &Research)) in 2016 uitvoerden met gebruik van een app. Uit dit onderzoek blijkt dat mensen zich buiten significant gelukkiger voelen dan binnen. En dan vooral buiten in een onbebouwde omgeving. De meeste gelukstoeslag werd gevonden aan de kust en bij lage vegetatie zoals heide en natuurlijk grasland. Verder blijkt uit dat onderzoek dat de omgeving een positief effect op het geluk heeft als de omgeving rustgevend of boeiend gevonden wordt.
De enquêteresultaten zijn voorlopige conclusies op basis van de aanmeldingen tot nu toe. Er kunnen nog verschuivingen plaatsvinden. Wel lijkt al duidelijk dat mensen in het drukbevolkte Nederland vooral gelukkig worden van ruimte en een rustige plek om op te laden.
Wat is jouw geluksplek?
Mensen kunnen online hun persoonlijke geluksplek aanmelden. Tot eind april kunnen geluksplekken worden toegevoegd. Daarna ronden Liesbeth en Marion het onderzoek af en maken zij van de benoemde plekken een gelukskaart. Uiteraard willen we de gelukskaart tegen die tijd ook in de Atlas Leefomgeving tonen. Tekst: Marion van Amelrooij (Geluksatlas) en Channah Betgen (Atlas Leefomgeving)