Het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) heeft in het project Gezonde Omgeving Utrecht (GO! Utrecht) onderzocht hoe de leefomgeving in 9 Utrechtse wijken gezonder kan worden gemaakt.
Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de gemeente Utrecht. Per wijk worden combinaties van maatregelen voor de leefomgeving voorgesteld die extra gezondheidswinst kunnen opleveren. De voorstellen zijn per wijk afgestemd op de omstandigheden en samengevat in factsheets. Zo geeft het de gemeente handvatten om keuzes te maken.
Handelingsperspectieven
Een gezonde inrichting van de leefomgeving beschermt inwoners tegen omgevingsinvloeden en bevordert hun gezondheid. De leefomgeving is gezond als de negatieve invloed van milieuaspecten (lucht, geluid) op de gezondheid zo klein mogelijk is. Maar dat niet alleen. Ook een omgeving die uitnodigt tot gezond gedrag, als veilig en prettig door bewoners wordt ervaren en stimuleert tot sociaal contact is een gezonde omgeving. Gemeente en inwoners kunnen samen aan een gezonde leefomgeving bijdragen. Het onderzoek GO! Utrecht biedt daartoe handelingsperspectieven.
Effectieve maatregelen voor gezonde leefomgeving
Het uitgangspunt van GO! Utrecht was zoeken naar combinaties van effectieve maatregelen voor een gezonde leefomgeving in (alle wijken van) de gemeente Utrecht die kansen bieden om de gezondheid van Utrechtse inwoners te bevorderen en beschermen. Een gezonde leefomgeving is belangrijk om een gezonde leefstijl te bevorderen en risico's voor de gezondheid te verminderen. Hierbij spelen veel verschillende omgevingsfactoren een rol. Een samenhangende aanpak is noodzakelijk waarbij meer effect is te verwachten als er combinaties van maatregelen worden ingezet.
Aanpak GO! Utrecht
De onderzoekers van GO! Utrecht maakten gebruik van data over de gezondheid van de inwoners en hun leefomgeving uit de Utrechtse Buurtmonitor en Volksgezondheidmonitor en van data verkregen uit (inter)nationale bronnen met leefomgevingsmaatregelingen. Daarnaast zijn er ook wijkgesprekken georganiseerd met een selectie van actieve bewoners waar gevraagd is naar meningen, ervaringen en behoeften over de leefomgeving en gezondheid in de wijk. Het RIVM voerde aanvullend luchtkwaliteitsberekeningen uit om op wijkniveau een beeld te krijgen welk aandeel de verschillende lokale bronnen leveren aan de totale luchtkwaliteit.
Kansen voor meer gezondheidswinst per wijk
Op basis van de verkregen gegevens hebben de onderzoekers voor de tien Utrechtse wijken combinaties van maatregelen voor de leefomgeving voorgesteld die extra gezondheidswinst kunnen opleveren. Dit zijn kansen waarop de gemeente Utrecht kan inzetten om een gezonde leefomgeving van de Utrechtse inwoners te bevorderen of te beschermen. De voorstellen zijn afgestemd op de lokale omstandigheden. Zo zijn maatregelen voor het milieu, de inrichting van de omgeving en de sociale samenhang tegen elkaar afgewogen en vertaald naar een integrale aanpak om de gezondheid van de inwoners in deze wijken te verbeteren.
Benieuwd naar de resultaten?
- Bekijk de factsheet Gezonde omgeving Utrecht per wijk
- Bekijk de factsheet Gezonde omgeving Utrecht stad
- Lees het rapport Gezonde Omgeving Utrecht (GO! Utrecht): Handelingsperspectieven voor een gezonde leefomgeving.
Ook als gemeente aan de slag met de GO-methode?
Het GO! team is op zoek naar nieuwe gemeenten of GGD (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst)'en om de GO!-methode toe te passen. Geïnteresseerd om de gezondheid van inwoners te bevorderen vanuit de leefomgeving? Stuur een mail naar gezondeomgeving@rivm.nl.