Workshopsessies

Ronde 1

Geluidsexpeditie in Merwe-Vierhavens

De groep wordt naar buiten geleid, het Keilepand uit en door de Voedseltuin. Plotseling staat de groep op het zachte strooisel van houtsnip. Gids Michiel Huijsman van Soundtrackcity vraagt de deelnemers om het verschil in akoestiek te beschrijven. De bedrijvigheid van de haven is er nog steeds, maar het klinkt verder weg. De ogen gaan twee minuten dicht waarna deelnemers beschrijven wat ze ervaren. De één hoort vooral het verkeer, en ook de haakse slijper op het aangrenzende bedrijventerrein is favoriet. De ander hoort krekels, mussen en de alarmkreet van een merel. Michiel legt uit dat de bestaande geluidsnormen maar voor een klein deel van de mensen goed werken en dat iedereen geluid verschillend ervaart. De workshoptijd verstrijkt maar de enthousiaste groep gaat nog even naar een andere plek. Een stad zonder geluid is niet mogelijk. Toch is het volgens Michiel wel mogelijk om de openbare ruimte zo te ontwerpen dat er ‘diversiteit’ in geluidsbeleving ontstaat, die beter is afgestemd op de menselijke behoefte.

Kennismaken met dé digitale databank van de regio Rijnmond

Shanna Levenswaard (Adviseur Monitoring) en Vera Loefs (GIS-specialist) van DCMR Milieudienst Rijnmond presenteerden de Staat van Rijnmond, een dashboard dat met name bedoeld is voor bestuurders en ambtenaren. Maar ook inwoners kunnen er informatie uithalen. Bijvoorbeeld hoe het is gesteld met leefomgeving en gezondheid in de regio Rijnmond. Het dashboard is in samenwerking met veel partijen tot stand gekomen en heeft gelijkenissen met de Atlas. Gedeeltelijk gebruikt het dashboard dezelfde kaarten en informatie, maar er zijn ook verschillen. Zo kun je bekijken hoe gemeenten zich ten opzichte van elkaar verhouden en welke trends er in de tijd zijn. Duiding en context zijn daarbij belangrijk, want is ‘groen in de stad’ nu inclusief of exclusief water?

Ronde 2

Demonstratie Waterstof Watertaxi

Op drie minuten lopen van de werkconferentie ligt de Waterstof Watertaxi in het zonnetje en op zacht deinende golven. Het is ideaal weer voor een tochtje! De schipper laat eerst een afbeelding van de boot zien, die sinds 2022 vaart. Voorin liggen vier waterstofcilinders en onder de bankjes zitten accu’s. De omzetting van het waterstof uit de cilinders laadt de accu’s op. Als de cilinders leeg raken, laat de schipper ze opnieuw vullen in de Werkhaven. Shell bouwt een waterstoffabriek op de Nieuwe Maasvlakte, waar windturbines de benodigde stroom opwekken. Daar kan de taxi in de toekomst bijvullen. Als deze boot dan nog in de vaart is, want de ontwikkelingen gaan razendsnel…

De boot gaat niet zo hard als de gele watertaxi’s op diesel. Toch doet hij niet onder voor de volledig elektrische geel/zwarte watertaxi’s waarin de Koning dit jaar de Maas over stak. Voor die speciale gebeurtenis voer deze waterstoftaxi ook in de Maashaven, samen met andere duurzame schepen. Heb je de rit gemist? De boot vaart elke zaterdag tussen Hotel New York en het centrum van Rotterdam voor maar 3 euro. Een bedrag dat nu nog niet helemaal rendabel is, maar in de toekomst wel.

De stadsdokter: ‘Laten we onszelf en de stad genezen’

Rini Biemans is arts en noemt zichzelf ook stadsdokter. Geef je hem het woord, dan zal hij zijn mening delen: 'laten we onszelf en de stad genezen'. De stad moet genezen worden en wij moeten genezen worden. Gezondheid wordt namelijk voor 94% bepaald door leefstijl en voor maar 6% procent door lichamelijke oorzaken. Er zijn vier moordenaars, aldus Biemans: stress, eenzaamheid, te weinig beweging en ongezond eten. We moeten veel meer in de natuur zijn en kijken naar de natuur. Maar hoe krijg je meer natuur in de stad?

Rini neemt de stadsnatuur onder handen, samen met een groep vrijwilligers die een kleine vergoeding ontvangen. Dit gebeurt onder andere in het stadspark in Rotterdam. Samen zoeken ze de verbinding. Rini zegt hierover: "Helpers willen gewaardeerd worden, geef gemeende complimenten en reageer niet op wat niet goed gaat." Samen werken ze aan het 'nieuwe tuinieren'. Hiermee bedoelt hij dat je de plant moet laten groeien waar jij hem wilt én waar de plant zelf wil groeien. Haal hem alleen weg als je hem ergens echt niet wilt hebben. Richt je bovendien op inheemse planten, want die vormen de babykamer voor insecten. Rini is bevlogen, betrokken en vergroent in verbinding met bewoners de omgeving. Tijdens de rondleiding door de tuin klinkt er dan ook een opgewekt: "Hey, ben je er nu alweer?"

Digital Twin inzetten voor een slimme en compacte stad

Hoe komt jouw toekomstige nieuwbouwhuis er precies uit te zien? En dat van je buren? Hoeveel kun je besparen met zonnepanelen? Stel je voor dat je dit kunt ervaren nog voordat je huis is gebouwd! Die mogelijkheid biedt een digital twin, een soort virtuele kopie van de leefomgeving. Peter van den Pol van Geodan (IT-leverancier van de Atlas), demonstreerde de mogelijkheden. Maak bijvoorbeeld een regelhulp aan, als je een evenement- of bouwvergunning wilt aanvragen in jouw gemeente. Ook werden de mogelijkheden van de Atlas verkend met de deelnemers: hoe pakt het uit als je informatie uit de kaarten zoals hitte of geluid van de trein of snelweg opneemt in de digital twin? Het gebruik van data roept natuurlijk dilemma’s op: welke data zijn geschikt en hoe ver mag je gaan? Een levendige discussie volgde. Een interessant vraagstuk, waar de antwoorden nog niet één-twee-drie op te vinden zijn.

Ronde 3

Rondleiding door de Voedseltuin

Tineke van der Burg, coördinator van de Voedseltuin, neemt iedereen mee naar buiten. De straat oversteken en je staat in een groene oase. Vlakbij de eerste Voedselbank in Nederland, waar wekelijks 2.000 mensen een pakket halen. De oprichter van de Voedselbank liet vaak in dit gebied zijn hond uit en dacht: ‘Hoe mooi zou het zijn als we hier verse groente en fruit zouden kweken voor in de pakketten?’ De gemeente vond dat een goed plan – zo zou de gedempte fruithaven gelijk ‘oren en ogen’ krijgen. Nu produceert de tuin al 13 jaar gezond voedsel voor iedereen.

Tineke vertelt honderduit over de tuin en laat van alles zien: de kas met de Sopropo, oftewel bittermeloen en geurige citroenverbena. Daarna de in cirkels aangelegde perken; rond een magnoliaboom mét vrucht, oranje en donkerrood bloeiende Oost-Indische kers, appelmunt en boerenkool.

Een nabijgelegen bedrijfje levert composteerbaar afval. Aangrenzende Kaapse Brouwers gebruiken de geteelde pepers. De groep loopt langs een beeld van kunstenaar Jaap van Lieshout, die hier zijn atelier heeft. Zo wordt tastbaar dat verschillende functies in dit gebied bij elkaar komen en mensen elkaar versterken. Als dát geen compacte stad is!

Citizen Science: intuïtief ‘hip’ concept of uitgewerkt plan?

Hoe neem je inwoners mee in projecten over luchtkwaliteit? In deze workshop gingen deelnemers het zelf ervaren. Dit keer niet met behulp van sensoren die de luchtkwaliteit meten, maar door antwoorden te geven aan een AI-programma. Mohamed El Massoudi, adviseur en projectleider (RO, Bodem, Luchtkwaliteit, Groen, GIS-advies) en Peter van Breugel (DCMR Milieudienst Rijnmond) verdeelden de deelnemers in twee groepen. Eén groep ‘overheid’ en een groep ‘inwoners’. Op het scherm werd een luchtfoto van Rotterdam getoond. Aan de hand van een tiental vragen werden de groepen weergegeven op de luchtfoto. Zo ontstond een waar kunstwerk van de leefomgeving met de overheid aan de ene kant, en de inwoners aan de andere kant.