Verkeersweg Nederland A12

In de Atlas Leefomgeving staan vanaf 2013 de jaargemiddelde kaarten van fijnstof. Deze kaarten geven de gemiddelde concentraties van fijnstof (PM10) over het hele land weer. Tijd om de balans op te maken. De periode 2013-2017 laat op de kaart duidelijk een dalende trend zien.

Meten is weten en zien is geloven. Dat is de kracht van de Atlas Leefomgeving. Mensen kunnen zelf op onze kaarten zien hoe het met hun leefomgeving is gesteld. Want als je de concentraties van PM10 van de afgelopen jaren op exact dezelfde manier weergeeft, zie je pas hoe groot het verschil is tussen die jaren. Kijk zelf maar.

Duidelijk dalende trend

De kaarten in de figuur hieronder tonen voor de jaren 2013-2017 de concentraties van PM10, uitgedrukt in microgram per kubieke meter (µg/m3 ). Er is duidelijk een dalende trend waarneembaar. Op de kaarten zie je dat vooral het verschil in concentraties tussen 2014 en 2015 aanzienlijk is. Zo zie je op de kaart voor 2014 het midden en zuiden van ons land geel tot oranje-rood oplichten. Met andere woorden, hier zijn de concentraties hoger dan 21 µg/m3. Dit is hoger dan de WHO  advieswaarde voor PM10 van 20 µg/ m3 . Op de kaart uit 2015 zie je echter veel minder gebieden geel/oranje/rood oplichten en is er veel meer blauw te zien. De concentraties zijn hier lager.

 

Gemiddelde concentratie fijnstof PM 0 2013-2017


Wat verklaart het relatief grote verschil tussen 2014 en 2015? Aan de ene kant weersomstandigheden als temperatuur en overheersende windrichtingen. Maar aan de andere kant zeker ook door dalende emissies. In de jaren 2016 en 2017 is er ook sprake van een dalende trend ten opzichte van het jaar daarvoor. De daling is echter minder sterk dan daarvoor.

Dalende trend fijnstof afgelopen 20 jaar

Volgens het Compendium voor de Leefomgeving (CLO) zijn de gemeten jaargemiddelde PM10-concentraties de afgelopen twintig jaar gehalveerd. Ook heeft de jaargemiddelde concentratie vanaf 1998 op geen enkele meetlocatie de officiële EU Europese unie (Europese unie)-grenswaarde van 40 µg/m3 overschreden. Wel is in deze periode voor enkele meetstations de andere norm voor PM10 (niet meer dan 35 dagen per jaar een daggemiddelde concentratie boven de 50 µg/m3) overschreden. 

De daling in de PM10-concentraties in de afgelopen periode komt volgens het CLO door (internationale) maatregelen bij verkeer, industrie en de energiesector. Mede door strengere eisen aan motorvoertuigen (zoals het verplichtstellen van roetfilters) is de fijnstofuitstoot verminderd.

We zijn er nog niet

De Fijnstof-kaart voor 2017 laat zien dat we op de meeste plekken in Nederland in de buurt komen van de WHO jaargemiddelde advieswaarde van 20 µg/ m3. Dat is goed nieuws. Toch zijn we er nog niet. Ook bij lage niveaus heeft fijnstof  invloed op de gezondheid. Zo’n 11.000 vroegtijdige sterfgevallen zijn volgens VTV-2018 aan luchtvervuiling toe te schrijven.

Op naar een schonere lucht

De waargenomen trend is duidelijk: minder fijnstof in de lucht. En naar verwachting zet die daling nog verder door. Het Schone Lucht Akkoord is immers in de maak. Met dit akkoord wil het kabinet zorgen voor een permanente verbetering van de luchtkwaliteit om zo gezondheidswinst voor iedereen in Nederland te realiseren. Dus op naar een schonere lucht in de toekomst!

Meer informatie?

De fijnstofkaarten voor 2017 zijn in mei 2019 toegevoegd aan de Atlas Leefomgeving. Bekijk ook onze trendfiguur 2013-2017 voor stikstofdioxide. Zie het Compendium voor de Leefomgeving voor een uitgebreide trendbeschrijving. Kijk ook eens naar de nieuwe onepager Luchtkwaliteit op gezondeleefomgeving.nl.