Het is 28 september en Hans Neele van de Atlas Leefomgeving heet iedereen welkom. "Deze workshops is de allereerste in de reeks maandelijkse workshops die we vanuit de Atlas Leefomgeving gaan organiseren,” zegt hij. “Een primeur dus! Houd de Atlas-agenda goed in de gaten voor de volgende edities.”

Hoezo geluksplekken en duurzaamheid?

“Doe je ogen dicht en denk aan een plek waar jij je heel gelukkig voelt. Ja, heb je hem? Wat maakt je daar gelukkig?” vraagt Marion. De deelnemers van de workshop gaan naar Menti en vullen hun antwoord in. De geluksfactoren ‘gevoel van ruimte’, ‘natuur’ en ‘stiltebeleving’ komen het vaakst terug. Marion legt uit: “Dit komt precies overeen met ons onderzoek op basis van onder andere een landelijke enquête via het Algemeen Dagblad. Er is een duidelijke link tussen duurzame plekken en geluksbeleving.”

Dat maakt het volgens Marion ook interessant om een project met de Atlas Leefomgeving te doen. De kaarten van de Atlas geven nuttige informatie over je leefomgeving. Waar zijn de gezonde, duurzame plekken? Waar is ruimte voor verbetering? “We willen de harde cijfers en eigenschappen van geluksplekken combineren met de ‘zachte’ geluksbeleving”, vult Liesbeth aan.

Links: Boomhoogte in en rond Utrecht (bron: Atlas Leefomgeving). Alleen ten oosten van de stad, waar landgoed Amelisweerd ligt, staan veel hoge, monumentale bomen. Rechts: een demonstrante die tegen de verbreding van de A27 door het bos is. Als je ziet hoe weinig plekken er zijn met hoge bomen, dan begrijp je het grootschalige verzet tegen de verbreding beter.
 

“Dat is overigens een beproefde methode”, vult Liesbeth aan. “De Verenigde Naties doen het ook op deze manier. Elk jaar maken zij op 20 maart, de internationale dag van het geluk, het gelukkigste land ter wereld bekend. Op basis van een combinatie van harde cijfers én persoonlijke geluksbeleving." 

Marion en Liesbeth maakten een kaart die 50 geluksplekken laat zien met het woord erbij wat de geinterviewden ervoeren op hun geluksplek. "We zagen dat mensen op hun geluksplek samenvielen bij iets wat wezenlijk bij ze hoorden,"  legt Liesbeth uit.  "Als je vol vuur vertelt over jouw lievelingsplek, dan geef je eigenlijk een portret van jezelf .” 
 

Leren van duurzame doeners

Duurzame doeners? Volgens Liesbeth en Marion zijn het de makers en beschermers van geluksplekken. Liesbeth vertelt: “In de film maak je kennis met zes duurzame doeners. Zo heb je bijvoorbeeld Lea Witmondt die ‘het Eetbaar Plantsoen’ in Amsterdam begon. Of Caroline Altena, de trekker van het Buurtstroom Zonnedakenproject in Utrecht. En Herman Reimerink, de ‘meewerkend voorman’ van de beleeftuin Buitenzinnig in Zwolle. Bij veel van de duurzame doeners zie je dat frustratie een aanleiding was om actief te worden. Koester je boosheid dus, het is een prima voedingsbodem voor verandering! Zo was Lea geagiteerd over betalen voor een groenbak van één vierkante meter om te tuinieren. Zij droomde van een grote tuin waar iedereen samen en gratis aan de slag kan. Haar droom werd werkelijkheid. Ook blijkt het belangrijk om al tijdens het eerste pionieren samen te werken met de gemeente of andere grote partijen met meer middelen en expertise. Hermans belangrijkste tip: “Start niet al te snel en zonder geld kan je ook veel."

“Onze wens is dat de initiatieven van de duurzame doeners worden nagevolgd,” stelt Marion. “En dat het beleid hierop wordt aangepast met als basis de successen van onderop.” Zoals bij het permacultuurcentrum in Den Haag. Er zijn inmiddels al meer dan 1000 man opgeleid. Verspreid over het land leggen zij weer nieuwe eetbare tuinen aan.

En nog meer duurzame doeners

Niet alleen Liesbeth en Marion kennen duurzame doeners. De deelnemers ook! In de chat deelden zij hun eigen favoriete duurzame doeners. “Kennen jullie de I-change in Delft al? Zij werken aan voedselverspilling”, typt een deelnemer. “Ik ken een stadsboerin in Rotterdam”, typt weer een andere deelnemer.

En dat maakte deze workshop zo leuk. En sluit goed aan bij de afsluitende zin en het motto van Marion: “Een duurzame leefomgeving maak jezelf, maar ook samen. Stel jezelf de vraag hoe het zou kunnen? In plaats van jezelf te vertellen dat het niet kan."

Thuisbios

En toen was het tijd voor de vertoning van de film ‘Verbeter je plek, verhoog je geluk’ . Een heuse première en een mooie afsluiting van de workshop. Want niemand kan het verhaal achter duurzaam doen beter vertellen dan de duurzame doeners zelf!

Hoe het verder gaat

Zoals je misschien al verwacht, houdt het hier niet op. Liesbeth en Marion gaan verder. Zij blijven hun boek en film delen. Ook starten zij een nieuw onderzoek ‘Bottom-up verduurzamen’. In een dorp of stad willen ze duurzame doeners het podium geven om hun successen nog meer op te schalen en na te volgen. Om de remmende factoren zichtbaar te maken. En zo het lokale duurzaamheidsprogramma van onderop vorm en karakter te geven. Voor een gelukkige leefomgeving. Dit vraagt lef van lokale beleidsmakers: lef om te luisteren, te handelen en beleid te veranderen op basis van de successen, de ervaringen en kennis van lokale burgers.

De oproep luidt: wil jij hier met jouw organisatie, stad of dorp aan meedoen? Meld je aan door een bericht te sturen naar contact@geluksplekken.nl onder vermelding van 'Project bottom-up verduurzamen'.

Benieuwd naar de uitkomsten?

De resultaten van hun project Bottom-up verduurzamen presenteren Liesbeth en Marion op de Atlas Werkconferentie 2022. Houd de Atlas Leefomgeving goed in de gaten voor het laatste nieuws over dit onderzoek!