foto
Waardoor wordt het natter?
We hebben steeds vaker extreme buien doordat het klimaat verandert. Als het regent, regent het harder. Dat komt doordat er meer waterdamp in de lucht zit als het warmer is. De winters worden dus natter. In de zomer kunnen extremere buien ontstaan, al regent het dan wel minder vaak.
Extreme regen kan zorgen voor wateroverlast. Akkers, straten, tunnels en kelders lopen vol met water. Tijdens zulke buien kan het riool al dat water niet zo snel kwijt, bijvoorbeeld als het om oude riolen in steden gaat. Het regenwater kan ook niet snel genoeg in de bodem zakken of naar rivieren afstromen. Dit komt doordat grote delen van Nederland zijn bebouwd en bedekt met stenen of asfalt.
Afbeelding
Meer hevige regen langs de kust
De hevigheid van korte buien is in heel Nederland ongeveer gelijk, maar lange buien zijn vaak heviger in het westen van Nederland. Ook op de Veluwe en in Zuid-Limburg valt veel regen. Het ontstaan van wateroverlast hangt af van het type bodem en of de bodem verhard is. In zandgrond kan water namelijk snel de grond inzakken. In veen- en kleigebieden blijft het water langer staan. Als er veel leven in de bodem zit, is de bodem losser en zakt het water sneller. Het kan bijvoorbeeld wegstromen in de gangen die de wormen of planten hebben gemaakt. Bij veel verharding van het oppervlak, zoals in steden, kan regenwater, niet of nauwelijks in de bodem trekken.
Wat voor bodem heb ik?
Op de bodemkaart kun je zien welke bodem er in jouw leefomgeving voorkomt. Zandige bodems laten beter water door dan veen/kleiige bodems.
Ruimte voor water
Welke gebieden kunnen veel regen opvangen en welke gebieden zijn gevoeliger voor droogte?
Foto regenplas
Gevolgen voor je gezondheid en je leefomgeving
Ondergelopen straten en tunnels geven problemen. Delen van de stad zijn dan minder goed bereikbaar. Ambulances en andere hulpdiensten kunnen niet snel ter plaatse komen. Te veel water levert schade op aan spullen in je huis en tuin. Als je woning lang nat blijft, kunnen vocht- en schimmelproblemen ontstaan.
Rioolwater kan tijdens hevige buien uit het riool op straat stromen. Ook vuil van de straten mengt met het regenwater op straat. Mensen bewegen hier in en vaak spelen kinderen in dit water. Ze kunnen zo maag- of darminfecties krijgen. Ook huidklachten of luchtweginfecties kunnen ontstaan.
De legionellabacteriën nemen toe in natte zomers, vooral na een droge periode. De meeste mensen worden niet ziek na besmetting met legionella. Maar heel soms krijgt iemand hierdoor een ernstige longontsteking. Na een overstroming door hevige regen zoals in Limburg in 2021, is de kans op de ziekte van Weil mogelijk groter.
Foto regenton
Praktijkvoorbeeld: Water opvangen en bewaren
Toch heeft extremere regen ook een voordeel. We krijgen in de toekomst namelijk ook vaker te maken met droogte. Dus is het handig om regenwater te bewaren voor droge perioden. Zelfstandig tekstschrijfster en mediameteoroloog Grieta Spannenburg kocht hiervoor een regenton. “In mijn tuin zie ik de gevolgen van zowel heftige regen als pittige droogte”, vertelt ze. “Op 28 juli 2014 hoosde het zo lang dat in veel kelders in Arnhem water naar binnen kwam. Ook onze eigen kelder stond blank! Maar daar heb ik iets op bedacht. Als er een flinke stortbui aankomt, zet ik overal emmers neer om het water op te vangen. Is er eentje vol? Dan ren ik de tuin in en plens ik het water in de regenton. Zo vang ik liters water op. Die gebruik ik dan tijdens drogere periodes om mijn planten water te geven.”
Bereid je voor op een natter klimaat
- Maak van je tuin een sponstuin. Door tegels te vervangen door gras of planten kan regenwater in de grond wegzakken. Een groene tuin geeft ook meer verkoeling in warme zomers.
- Ga samen met je buurtbewoners je straat vergroenen. Denk bijvoorbeeld aan geveltuinen of boomspiegels (het groen rond de boomstam). Samen planten is leuk! Betrek de gemeente hierbij.
- Zorg voor hoogteverschillen in je tuin. Zo kun je ervoor zorgen dat regenwater na een flinke bui tijdelijk wordt vastgehouden in lagere delen, weg van je huis.
foto
Wat is het beleid rond wateroverlast?
Het Rijk en de waterschappen stellen in een peilbesluit vast hoe hoog het water mag zijn in een gebied. Bij het maken van een peilbesluit kijkt het waterschap naar het watergebruik in het gebied, bijvoorbeeld voor landbouw, natuur of bebouwing en de overige belangen in de omgeving. Bij een laag waterpeil kan de bodem meer regenwater opnemen. Dan is er wel kans op verdroging van landbouw- en natuurgebieden en funderingsproblemen van huizen. Bij een hoog waterpeil is het lastiger om landbouwgrond te bewerken.
Waterschappen en gemeenten doen veel om wateroverlast te voorkomen. Zij onderhouden watergangen en riolen en voeren water sneller af als er veel regen valt. Door schoon regenwater apart op te vangen komt het niet meer in het riool. Gemeenten leggen groenstroken en waterdoorlatende stroken langs wegen aan. Zo kan water de grond inzakken en droogt de bodem niet uit. Steeds meer gemeenten moedigen huiseigenaren en tuinbezitters aan om te vergroenen en regenwater op te vangen.
Kijk ook eens bij
